1
00:00:00,000 --> 00:00:04,260
Prezentacja została wsparta przez Erasmus Plus KAII.

2
00:00:04,260 --> 00:00:06,660
Cooperation Partnerships.

3
00:00:06,660 --> 00:00:14,900
Innowacja struktury i treści programów studiów w dziedzinie zarządzania genetycznymi zasobami zwierzęcymi i żywnościowymi przy użyciu digitalizacji.

4
00:00:14,900 --> 00:00:23,960
Wsparcie Komisji Europejskiej dla produkcji

5
00:00:23,960 --> 00:00:29,660
tej prezentacji nie stanowi poparcia dla jej treści,

6
00:00:29,660 --> 00:00:37,920
które odzwierciedlają jedynie poglądy autorów, a Komisja nie może ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie zawartych w niej informacji.

7
00:00:37,920 --> 00:00:45,760
Ewa Salamończyk. Jestem pracownikiem Instytutu Zoolotekniki i Rybactwa Uniwersytetu Przyrodniczo-Komunistycznego w Siecach.

8
00:00:45,760 --> 00:00:51,260
Chciałabym Państwu przedstawić temat powiązania genetyczne.

9
00:00:51,860 --> 00:01:01,360
Powiązania genetyczne znane również jako dziedziczenie genetyczne odnosi się do przekazywania cech od jednego pokolenia do drugiego przez geny.

10
00:01:03,360 --> 00:01:10,060
Prawie cała informacja genetyczna zlokalizowana jest w chromosomach znajdujących się w jądrze komórki.

11
00:01:10,060 --> 00:01:16,660
Zespół wszystkich chromosomów w komórkach somatycznych danego organizmu stanowi jego karyotyp.

12
00:01:17,060 --> 00:01:22,760
Każdy gatunek roślin i zwierząt ma stałą i charakterystyczną liczbę chromosomów.

13
00:01:22,760 --> 00:01:29,760
Prawidłowy karyotyp świni widoczny na rysunku zawiera 38 chromosomów.

14
00:01:31,760 --> 00:01:40,760
Spośród wszystkich chromosomów danego gatunku w karyotypie dwa odpowiadają za płeć zwierzęcia i nazywamy je chromosomami płci.

15
00:01:40,860 --> 00:01:49,860
Chromosomy płci w karyotypie świni to u lochy XX i u knurów XY.

16
00:01:51,860 --> 00:01:58,860
Geny zlokalizowane na jednym chromosomie mają tendencję do wspólnego dziedziczenia się.

17
00:01:59,860 --> 00:02:04,860
Mówimy, że są sprzężone, a zjawisko to nazywamy sprzężeniem.

18
00:02:04,960 --> 00:02:10,960
Te geny, które znajdują się na różnych chromosomach to geny niesprzężone.

19
00:02:13,960 --> 00:02:22,960
Każdy chromosom zawiera bardzo wiele genów, które są zlokalizowane w pewnej od siebie odległości lub blisko siebie.

20
00:02:23,960 --> 00:02:31,960
Te, które znajdują się w pewnej odległości w procesie rekombinacji podczas mejozy mogą przemieszczać się między chromosomami homologicznymi.

21
00:02:32,060 --> 00:02:36,060
Takie powiązanie genetyczne nazywamy luźnymi.

22
00:02:39,060 --> 00:02:45,060
Te geny, które znajdują się bardzo blisko siebie na tym samym chromosomie, często dziedziczone są razem.

23
00:02:46,060 --> 00:02:49,060
Takie powiązanie genetyczne nazywamy silnym.

24
00:02:49,160 --> 00:03:08,160
Geny na chromosomach homologicznych mogą mieć układ sprzężenia cis, gdy allele dominujące są na jednym chromosomie lub trans jeżeli allele dominujące są na różnych chromosomach.

25
00:03:08,260 --> 00:03:22,260
Zatem cechy sprzężone to cechy, które geny mają swoje locus na tym samym chromosomie.

26
00:03:23,260 --> 00:03:26,260
Cechy te dziedziczą się razem tworząc grupę sprzężeń.

27
00:03:27,260 --> 00:03:32,260
Liczba grup sprzężeń odpowiada liczbie par chromosomów homologicznych w komórce.

28
00:03:32,360 --> 00:03:47,360
Zewnętrznym przejawem występowania cech sprzężonych jest zmniejszenie różnorodności form fenotypowych, ponieważ zjawisko sprzężenia ogranicza liczbę rodzajów gamet wytwarzanych przez osobniki heterozygotyczne.

29
00:03:50,360 --> 00:03:56,360
Wyróżniamy dwa rodzaje sprzężeń, sprzężenie absolutne i sprzężenie względne.

30
00:03:56,460 --> 00:04:02,460
Sprzężenie absolutne występuje jeśli między genami nie doszło do crossing over.

31
00:04:03,460 --> 00:04:09,460
Sprzężenie względne występuje jeśli między genami doszło do crossing over.

32
00:04:10,460 --> 00:04:17,460
Powstają wtedy osobniki o zrekombinowanym układzie genów w stosunku do układów genów rodzicielskich.

33
00:04:17,560 --> 00:04:27,560
Crossing over to zjawisko wymiany fragmentów promatet niesiostrzanych, chromosomów homologicznych.

34
00:04:28,560 --> 00:04:36,560
Zachodzi w profazie pierwszej podziału mejotycznego, dlatego też inaczej nazywamy go rekombinacją mejotyczną.

35
00:04:37,560 --> 00:04:42,560
Powstały po rekombinacji nowe formy, to tak zwane rekombinanty.

36
00:04:42,660 --> 00:04:56,660
Zjawisko to prowadzące do powstawania nowych form genetycznych jest główną przyczyną pojawiania się zmienności genetycznej w populacji i podstawą określania sprzężenia między dowolnymi odcinkami DNA.

37
00:05:03,660 --> 00:05:09,660
Proces zachodzi w profazie pierwszego podziału mejotycznego na chromatydaf niesiostrzanych.

38
00:05:09,760 --> 00:05:19,760
Podczas crossing over wytwarza się nietrwałe połączenie dwóch chromatyd ustawionych do siebie w tym samym kierunku zwanych hiazmą.

39
00:05:20,760 --> 00:05:34,760
W rezultacie po zakończonym crossing over może dojść do trwałej wymiany odcinków chromatyd między chromosomami homologicznymi na odcinku położonym bliżej telomeru lub między dwoma hiazmami.

40
00:05:34,860 --> 00:05:44,860
W ten sposób powstaną gamety zrekombinowane o innym niż rodzicielskim układzie alleli.

41
00:05:45,860 --> 00:05:51,860
Proces crossing over jest zdarzeniem losowym i zachodzi w przypadkowym miejscu.

42
00:05:52,860 --> 00:06:01,860
Jednak losowość wystąpienia tego zjawiska w określonym miejscu chromosomu wpływa ograniczająco na możliwość zajścia crossing over w pobliżu.

43
00:06:01,960 --> 00:06:04,960
Tak zwane zjawisko interferencji.

44
00:06:05,960 --> 00:06:16,960
Chromatyda, która uczestniczyła w wymianie uzyskuje kombinację alleli pochodzenia ojcowskiego i matczynego w przeciwieństwie do sytuacji jaka była przed crossing over.

45
00:06:17,060 --> 00:06:33,060
Wówczas to chromosom, a tym samym jego chromatydy, miał zestaw alleli tylko jednego z rodziców, co wynika z zasady, że w obrębie pary chromosomów homologicznych, jeden pochodzi od ojca, a drugi od matki.

46
00:06:33,160 --> 00:06:36,160
Crossing over nie zachodzi ze stałą częstością.

47
00:06:37,160 --> 00:06:42,160
Częściej występuje na długich odcinkach chromosomu niż na krótkich.

48
00:06:43,160 --> 00:06:48,160
Częściej zachodzi również w mejozie samic niż u samców.

49
00:06:49,160 --> 00:06:53,160
Formą spółdziałania genów jest zjawisko plejotropii.

50
00:06:54,160 --> 00:06:58,160
Występuje kiedy jeden gen oddziałuje na powstanie kilku cech.

51
00:06:58,260 --> 00:07:01,260
Plejotropia może być właściwa i rzekoma.

52
00:07:02,260 --> 00:07:09,260
Plejotropia właściwa występuje wtedy, gdy gen plejotropowy oddziałuje na kilka odrębnych ośrodków.

53
00:07:10,260 --> 00:07:14,260
Przykład gen warunkujący platynową barwę u lisów.

54
00:07:15,260 --> 00:07:22,260
Lisy platynowe w przeciwieństwie do osobników umaszczonych standardowo są mniej żywotne i bardziej pobudliwe.

55
00:07:22,360 --> 00:07:27,360
Osobniki homozygotyczne pod względem tego genu nie są zdolne do życia.

56
00:07:29,360 --> 00:07:38,360
W przypadku plejotropii rzekomej gen kontroluje jakąś cefę, która z kolei rzutuje w zależności od wpływu środowiska na zróżnicowanie innych cef.

57
00:07:39,360 --> 00:07:44,360
Na przykład gen warunkujący szurpatość u drobiu.

58
00:07:44,460 --> 00:07:49,460
Wpływa także m.in. na tempo przemiany materii, pracę serca i aktywność procesów trawiennych.

59
00:07:50,460 --> 00:07:57,460
Zmiany te są jednak następstwem nieprawidłowego opierzenia, które nie chroni ptaka przed nadmierną etratą ciepła.

60
00:08:02,460 --> 00:08:07,460
W przypadku wielu cech rzekomej rzekomej ptaka nie jest to jedyne.

61
00:08:07,560 --> 00:08:22,560
W przypadku wielu cech geny z różnych par allelii w wyniku łącznego działania powoduje pojawienie się nowej formy cechy jakościowej.

62
00:08:23,560 --> 00:08:31,560
Współdziałanie między genami z różnych par allelii w kształtowaniu fenotypu nosi nazwę współdziałania allelicznego.

63
00:08:31,660 --> 00:08:42,660
Przykłady współdziałania allelicznego to epistaza, od obecności genu z określonej pary allelii zależy ekspresja innej pary allelii.

64
00:08:43,660 --> 00:08:52,660
Sumujące działanie genów, wiele genów z różnych locji warunkuje jedną cechę powodując różne jej nasilenie.

65
00:08:54,660 --> 00:08:56,660
Dziękuję za 

66
00:09:01,560 --> 00:09:03,660
uwagę.